جابجایی ساختمانها
محمد بلوری دانشجوی کارشناسی عمران
دانشگاه آزاد اسلامی واحد کاشان
جابجایی ساختمان ها را می توان در دو قسمت دسته بندی نمود :
1- جابجایی افقی 2- جابجایی عمودی
در مورد جابجایی عمودی ،چندین مورد استثنایی در دو دهه 1980-2000 انجام گرفته است که کل ساه در راستای قائم به طرف بالا و پایین جابجا شده است و منظور از این جابجایی افزون به سطح زیربنای سازه بوده است .ولی جابجایی عمودی در طی 30 سال اخیر رونق فزاینده ای یافته است به طوری که در بیشتر کشورهای صنعتی اروپایی امی عای و بدون ریسک جلوه می کند .
در این روش ابجایی بدون اینکه در سازه تخریبی (در سازه و نا سازه) به وجود آید ,عملیات جابجایی صورت می گیرد. قبل از جابجایی ساختمان می بایست کل وزن ساختمان را توسط سیستمی کنترل نمود که این سیستم تشکیل یافته است از مجموعه ای از تیرها و قرارگیری تیرهای به صورت طولی و عریضی و نیز غلتکها و جکهایی که زیر شبکه تیرها قرار می گیرند .البته قبل از ایجاد این سیستم کل وزن ساختمان به یک سری جکهای اصلی منتقل خواهد شد که در حقیقت نقش اصلی را در تحمل بارهای ساختمان جکهای هیدرولیکی اصلی به عهده دارند . در این جکها که هرکدام به تنهایی قادرند تا 500 تن را تحمل نمایند پیش بینی هایی در مورد حرکت جانبی و نیروی زلزله شده است تا در حین حرکت و جابجایی آسیبی به ساختمان وارد نگردد . به همین دلیل جکها را همواره با قدرت بالا و بیش از تحمل بار در نظر می گیرند تا از اطمینان کافی برخورداد شوند . معمولا این نمونه کارهای اجرایی را شرکتهای با تخصص و با تجربه ای که نمونه هایی از این قبیل را انجام داده باشند برعهده می گیرند که هم فن آوری دقیق آن را دارند و هم مطالعات و بررسی های زیادی در مورد بارگذاری و جزییات خاک در محل اولیه و در محل ثانویه ساختمان انجام می دهند.
محدودیت خاصی در این روش وجود ندارد و فقط بایستی محل جابجایی و مسیر جابجایی فراهم شود یا به عبارتی یازه مورن نظر بتواند در مسیر پیش بینی شده حرکت کند.
سازه های فلزی و سازه های بتنی و حتی سازه های قدیمی بدون فونداسیون با چندین طبقه می توانند با این روش جابجا شوند . به طوریکه سازه مورد نظر با افراد ساکن در آن قادر است جابجا شود بدون این که ارتعاش و لرزه ای به یاختمان وارد گردد . . معمولا کل زمان عملیت جابجایی حدود یک ماه می باشد .خوشبختانه یک نمونه از این جابجایی در ایران و در مشهد مقدس صورت گرفته است . منظور از این جابجایی حفظ آثار باستانی در منطقه پنجراه مشهد که یک سردر قدیمی به نام عباسقلی خان که دهانه ای که حدود 15 متر داشت ،و ایجاد یک راه جدید بود . بارارئه فیلمی در این زمینه سعی خواهد شد تا لزوم توجه به چنین فن آوری در ایران بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد چرا که یکی از راه های حفظ آثار باستانی در ایران است.
